NoFear Reizen in Afrika (16) | Overlanden in Nigeria 

We (Cor en Grietje van NoFear Reizen), reizen met onze Toyota Hilux 4×4 camper door Afrika. Het Afrikaanse continent is het mekka voor ‘overlanden‘ met veel uitdagende routes en prachtige bestemmingen. Het eerste Afrikaanse land dat we tijdens onze reis naar Zuid-Afrika aandeden is Marokko, gevolgd door Mauritanië, Senegal, Guinee, Sierra Leone, Liberia, Ivoorkust en Ghana. Na een tussenstop in Nederland vervolgen we onze overland reis door Afrika. We begonnen in Togo en Benin en zijn nu aangekomen in Nigeria. In dit artikel lees je er alles over.

Vanzelfsprekend begin je ook nu weer met het kijken van de video.

Over Nigeria | Wat achtergrondinformatie

Nigeria, dat is weer een andere dimensie… We hebben veel gelezen en gehoord over Nigeria en zeker in veiligheidstermen niet veel goeds. Voor ons een reden om extra op onze hoede te zijn.

Lees ook: Wereldwijs | Wat zijn de veiligste en gevaarlijkste landen in Afrika?

Nigeria is een enorme smeltkroes van zo’n 250 verschillende etnische bevolkingsgroepen die evenzoveel verschillende talen spreken. Maar gelukkig wordt er door de meesten ook Engels gesproken. Hoewel de verschillende informatiebronnen elkaar tegenspreken wordt het land bewoond door ruim 200 miljoen mensen. Abuja is de hoofdstad.

In 1960 werd Nigeria gedekoloniseerd van het Verenigd Koninkrijk. De oppervlakte is bijna twee keer zo groot als dat van Spanje.

Het land is zowel christelijk als islamitisch, waarbij men in het noorden voornamelijk de islam aanhangt. In het noorden is Boko Haram actief. De groepering die er op uit is om van Nigeria een totaal islamitische staat te maken. Ze plegen regelmatig ontvoeringen en aanslagen en hebben volgens de laatste tellingen de laatste decennia zeker 23.000 doden op hun geweten.

Ze opereren alleen in het noorden van het land, waar wij ons niet begeven.

Grensovergang Benin – Nigeria

Vanuit Benin nemen we de meest zuidelijke grensovergang met Nigeria. Terwijl we aankomen worden we onmiddellijk belaagd door geldwisselaars. Ze willen ons in de watten leggen door te helpen met parkeren en wijzen de kantoortjes aan waar we moeten zijn.

Maar uiteindelijk blijkt één kantoor met meerdere loketten voldoende. Hier is namelijk een samenwerking tussen tussen de immigratie- en douane diensten van beide landen. Van loket naar loket verkrijgen we onze stempels. Bij een hoge Nigeriaanse beambte worden we nog even in zijn kantoor geroepen, hij heeft nog wat aanvullende vragen. Uiteindelijk duurt het toch nog zo’n twee uur.

Visum Voor Nigeria

Het verkrijgen van een visum voor Nigeria is een uitdaging op zich. Vele overlanders moeten een langdurig proces door en soms zelfs enorme bedragen betalen om een visum te krijgen. Wij hadden iets meer geluk omdat we dit tijdens onze reispauze in Nederland hebben kunnen regelen. Niet dat dit makkelijk was…Grietje is vele dagen bezig geweest om de benodigde papieren bij elkaar te scharrelen. Met een pak papier van enkele centimeters dik zijn we vervolgens naar Den Haag afgereisd om de aanvraag te doen bij de Nigeriaanse ambassade. Na nog een weekje spanning kwam eindelijk het bericht dat de visa waren toegekend. We hadden namelijk ook verhalen gehoord van afwijzingen zonder opgaaf van reden.

Het overlanden in Nigeria

Checkpoints onderweg naar Lagos

Op weg naar de Lagos passeren we ruim 50 checkpoints, waarbij we door zo ongeveer de helft daadwerkelijk staande worden gehouden. Sommigen met een ton op de weg en anderen met een karretje met gevaarlijke scherpe punten.

Bij één van de checkpoints waren de heren duidelijk op zoek naar iets. Rijbewijs, paspoorten, auto papieren, brandblusser, veiligheidshesjes, gevarendriehoek…alles werd gecontroleerd. Totdat één van de heren constateerde dat we geen reflecterende driehoek op de achterkant van ons voertuig voeren.

We moesten mee naar het bureau om een boete te betalen. Na wat onderhandelingen met ons argument dat ze de eerste agenten in twintig landen waren met deze constatering, konden we met een waarschuwing op zak onze weg vervolgen.

Lagos, de grootste stad van Nigeria

De eerste indruk van de grootste stad van Nigeria is overweldigend, chaotisch. De stad met ruim 15 miljoen inwoners prikkelt ieder zintuig. Het krioelen van mensen, het enorm drukke verkeer….het geschreeuw en getoeter, het kost ons enige tijd om te acclimatiseren.

De ontelbare, aan alle zijden gedeukte taxibusjes, die zo hun eigen verkeersregels hebben, bepalen het straatbeeld. Maar ook de glimmende bakken van de rijkeren eisen hun plek op de overbezette straten. Tegen het verkeer inrijden is bijna de gewoonste zaak van de wereld, men koopt de politie om voor een paar honderd niara (centenkwestie) en rijdt weer vrolijk verder.

Het verschil tussen arm en rijk is enorm. In het centrum zien we een aantal glanzende kantoorgebouwen hoog boven de rest uitsteken, terwijl je op straatniveau misselijk wordt van de open riolen, afgewisseld met bedelaars en vele mensen die een habbekrats proberen te verdienen met wat straathandel. Een politie agent vertelde over de enorme hoeveelheid kansloze straatjongens die geboren zijn in veel te grote gezinnen en waarvan moeders niet capabel zijn om hun kroost op te voeden.

De stad doet ons denken aan het Senegalese Dakar, maar dan groter, nog intensiever. Gelukkig wel iets minder stoffig, omdat hoofdwegen geasfalteerd zijn.

Veel verkeer en slechte wegen

Omdat we wat issues met de camper hebben verblijven we uiteindelijk zo’n 5 dagen in Lagos. Op zoek naar rust en ruimte verlaten we de stad aan de noordzijde.

Maar helaas, van rust is nog geen sprake in het verkeer. Tot ver boven Lagos is het bebouwd en overal zijn markten waar zich drommen mensen ophouden. 

Met de auto is er nauwelijks doorkomen aan. Bovendien zijn de wegen vreselijk slecht. Vrachtwagens die midden op de “weg” vast in de modder zitten. Kapotte auto’s…. Het lijkt soms wel oorlog.

Bezoek grootste kerk ter wereld (Faith Tabernacle)

In Ota, ten noorden van Lagos bevindt zich in termen van capaciteit de grootste kerk ter wereld. Faith Tabernacle zoals de kerk heet, heeft 50.400 zitplaatsen. Via, via hebben we er van gehoord en nemen er een kijkje. Al snel blijkt dat de kerk niet is voorbereid op doordeweeks bezoek. We worden dan ook verwezen naar de zondag wanneer er vier!! diensten plaatsvinden.

Bovendien werd er naast de “oude” kerk gebouwd aan een nieuwe arena welke zou moeten dienen als megakerk. Ons contact met de beveiliger blijkt erg serieus te worden opgepakt. Hij vraagt nog wat gegevens en komt later terug met de mededeling dat we ons bij het hoofd van de organisatie kunnen melden. Na nog wat kantoortjes, hekken en deuren met beveiligers komen we terecht bij het hoofd.

De statige, goed geklede man stelt ons diverse vragen over onze reis terwijl wij plaatsnemen op deftige leren fauteuils tegenover zijn glad gelakte houten bureau. Meneer vraagt ons het hemd van het lijf en is duidelijk onder de indruk van onze reis en interesses. Hij stelt voor dat wij een privé-tour in en rondom de enorme kerk krijgen. 

Vergezeld van vier begeleiders maken we een ronde door de kerk en stellen ons voor hoe het hier zondags aan toe gaat als er 4 diensten van 50.000 mensen worden gedraaid. Het enorm grote gebouw heeft drie vleugels die samenkomen in het midden. Geen beelden, schilderingen of beeldhouwkunst. De kerk is rechttoe, rechtaan gebouwd, voor de juiste beleving voor gebruik gemaakt van grote schermen.

Naast de huidige kerk wordt momenteel wegens ruimtegebrek een nieuw stadion gebouwd. Met een capaciteit van ruim 100.000 gelovigen zullen hier diensten worden gehouden. Om veiligheidsredenen kunnen we de bouwplaats zelf niet bezoeken maar worden door de architecten door middel van maquettes en tekeningen haarfijn vertelt over de nieuwe arena.

Overnachten, wildkamperen en hotels

Iedereen die ons volgt weet inmiddels dat we het liefst wildkamperen. Maar met het oog op veiligheid is dat in Nigeria moeilijker. Als alternatief slapen we soms op bewaakte parkeerplaatsen bij hotels. Maar ook, als de hotelier daar niet van gediend is nemen we een kamer. Soms heb je voor minder dan 10 euro een kamer en voor zo’n 30 euro heb je een super-de-luxe kamer met airco, warme douche en frisse lakens.

Een andere optie die we ook wel eens proberen is een plekje bij een politiebureau. Eigenlijk antwoord men daar altijd positief op. Vlakbij Ogosun stonden we op zo’n plek, met als enige bijkomstigheid dat het hele korps met je op de foto wil.

Oliewinning in de Niger Delta

We vervolgen onze weg naar het zuiden, de plek waar de Niger-rivier de Atlantische Oceaan instroomt. Middelpunt van het gebied is Port Harcourt, een miljoenenstad. We bevinden ons in het hart van de oliewinning. Het gebied van enorme olie lekkages, totaal verwoeste natuur, deels diepe armoede, kidnapping en ander geweld.

We zijn op zoek naar een manier om het gebied met eigen ogen te bekijken. Maar dat blijkt ingewikkeld. We hebben wat contacten maar alleen het gebied ingaan is te gevaarlijk. Er wordt ons aangeboden om met een militaire escorte te gaan samen met een directeur van een bedrijf die zich bezighoudt met het schoonmaken van de vervuilde wateren. Maar juist een militaire escorte maakt ons erg zichtbaar en ook dit plan laten we daarom varen.

We moeten het doen met verhalen van locals.

Het probleem van het gebied is veelomvattend. Het gaat om illegale aftapping van olie door de plaatselijke arme bevolking. De mensen raffineren de olie zelf en verkopen de producten. Ze zijn bewapend en laten zich door niets afschrikken. Dan de diepgewortelde corruptie, contracten met oliebedrijven waar alleen de top en de overheid van profiteert.

Er zijn diverse verhalen waar de bevolking zou moeten meeprofiteren maar waar de gelden in de zakken van de dorpshoofden terecht komt. De kidnappings worden uitgevoerd door niets ontziende zwaar bewapende groepen waarbij veelal grote sommen losgeld wordt geëist.

Plaatselijke politie en leger is er bij lange na niet tegen opgewassen, of erger nog, zijn er zelf bij betrokken. De problemen van het gebied zijn zo wijdverbreid en ingewikkeld dat een werkende oplossing ver weg is.

Lees ook: Wereldwijs | Wat zijn de veiligste en gevaarlijkste landen in Afrika?

Labake Cottage Hotel

We horen de verhalen tijdens ons vier-daagse verblijf in een hotel in Port Harcourt. We kwamen aan op het eind van de middag aan en worden direct uitgenodigd om met de eigenaar mee te gaan naar een privé BBQ feestje. Dit feest wordt gehouden ter ere van het overlijden van de 83-jarige moeder van Okiki, de hotel eigenaar. Ja, je leest het goed! Er worden in de maanden na een overlijden diverse traditionele bijeenkomsten georganiseerd, waaronder een gezellige BBQ.

Als enige blanken worden we van harte welkom geheten en direct opgenomen tussen vlees, drank en een Nigeriaanse stoelendans. Op het feestje doen we meerdere contacten op, erg gezellig! In de video bovenaan deze pagina kun je er leuke beelden van zien.

Bij het hotel is een leuke bar waar we dagelijks eten en drinken. Okiki blijkt een gewaardeerd persoon en iedere dag komen er vele familieleden, relaties en andere gasten langs. Een gezellige boel. 

Zomaar een dag uit ons dagboek (5 augustus)

We zijn op weg naar Drillmonkey Ranch. In Ikom -niet ver van de grens met Cameroon- hebben we overnacht op het parkeerterrein van een hotel. We hebben nog overwogen om een kamer te nemen, maar er is geen airco in de kamer en de stank is nauwelijks te harden, dus we besluiten in de camper te overnachten. Voor 2 euro kunnen we wel de douche en toilet in een kamer gebruiken. Maar heel Afrikaans… geen warm water, geen toiletpapier en een verstopt doucheputje. Gelukkig loopt het water via een kapotte voeg tussen de tegeltjes weg, geen idee waarheen.

Naast het hotel is een zaaltje waar op zaterdagochtend kennelijk iets kerkelijks wordt gedaan. Het is een ongezellig hok, opgetrokken van beton met een stuk of 50 plastic stoeltjes. Twintig ervan zijn bezet met mannen in de leeftijd van 20-40 jaar met heel blije gezichten. Als de voorganger zijn relaas in een microfoon heeft geschreeuwd wordt er vervolgd met “gezang”. Nou ja, terwijl wij buiten van ons yoghurtje genieten, kunnen we elkaar niet meer verstaan vanwege de herrie die de heren in het holle gebouwtje produceren. Nadat ze inmiddels 50 keer hetzelfde regeltje hebben “gezongen” en wij ons yoghurtje op hebben zijn we snel vertrokken.

We zijn op weg naar de jungle en moeten daarom nog wat inkopen doen. Volgens onze informatie ligt de Drillmonkey Ranch erg afgelegen en zijn er geen voorzieningen, dus even langs een winkel die zichzelf supermarkt noemt. Terwijl we in de winkelgangen rondkijken valt het licht uit. Een winkelbediende komt ons in het pikkedonker opzoeken om te vertellen dat we bij de uitgang moeten wachten. Er is daar enig daglicht.

Even later is de stroomtoevoer kennelijk weer hersteld en gaat het licht weer aan. Maar niet voor lang…hetzelfde tafereel herhaalt zich.

We hebben veel zin in een bezoek aan de jungle, op zoek naar wat rust. Dat is ons de laatste weken nauwelijks gegund.

In een dorpje onderweg kopen we nog wat eieren. Om de beambte bij een checkpoint een beetje af te leiden vragen we waar eieren te koop zijn. “Boiled of raw” vraagt hij. Raw, sir! Hij schreeuwt over straat naar een winkeltje. De eigenaar blijkt uitverkocht, maar wijst naar de andere kant van de straat. Maar bij dit winkeltje hebben ze alleen “boiled”. We worden doorverwezen naar nog een winkeltje verderop. Hier moeten ze van “achteren” worden gehaald. Nu maar hopen dat ze een beetje vers zijn. Inmiddels en ondertussen zijn we op straat door iedereen welkom geheten en zijn onze witte armen en benen minutieus bekeken.

Rondom de auto bevindt zich een schare van zeker 60 kinderen die schreeuwen en krioelen. Voor hen zijn wij dé attractie van de dag.

De weg naar en in de jungle is slecht. Het wil maar niet wennen. Het ergste zijn nog de geasfalteerde wegen met de onvermijdelijke gaten. Soms tot een halve meter diep. 

Onderweg kunnen we maar net een vrachtwagen passeren die tot z’n assen in de modder vastzit.

Als er en tak te laag hangt komt er een vriendelijke local die desnoods in de boom klimt om de tak weg te kappen. En met een gezellig muziekje en prachtige uitzichten zijn we blij het allemaal mee te maken.

Afi Mountain/ Drillmonkey Ranch 

Als afsluiting van ons bezoek aan Nigeria gaan we naar de “Drillmonkey Ranch. Hier worden drillmonkeys beschermd in een berggebied grenzend aan Kameroen.

Het kamp ligt afgelegen diep in de jungle. Na een avontuurlijk (brommer)pad met steile hellingen en dicht beboste jungle bereiken we de plaats van bestemming. We worden opgevangen door Zach, één van de managers van Amerikaanse origine. Er is een klein stukje gras, waar we onze camper kunnen parkeren. Zeer uniek, midden in de jungle. Zach en de Nederlandse Pieter zijn samen de managers van het project wat helaas niet meer kan rekenen op staatssteun van Nigeriaanse overheid en daarom volledig afhankelijk is van particuliere giften.

Op de Drillmonkey Ranch worden met uitsterven bedreigde gelijknamige apen beschermt. Er zijn drie plekken op aarde waar ze voorkomen, Nigeria, Kameroen en Equatoriaal Guinee. En zeer speciaal inheemse soort dus. Hier in Nigeria leven er 650. 

De dieren leven in gedeeltelijke vrijheid. Er zijn 6 groepen die allemaal afzonderlijk in afgeschermde gebieden leven. Ondermeer om zicht op ze te houden worden ze (bij)gevoerd.

Door de bescherming blijven ze bovendien weg van de landbouwgronden en zijn de plaatselijke boeren ook blij.

Naast de drillmonkeys is er ook nog een groep van 26 chimpansees. Het voeren is een mooi moment, voor ons een gelegenheid om de manieren en karakters van de beesten te observeren.

Het verblijf in de jungle is een fantastische ervaring op zich.  Overdag lopen de drillmonkeys vrij om ons heen en als het ‘s avonds donker wordt zijn we getuige van een bijna oorverdovend geluid wat de vele dieren in het oerwoud produceren.

Bij temperaturen van rond de 30 graden en veel regen is het even wennen aan de luchtvochtigheid. Met één van de medewerkers maken we een wandeltochtje door de dichtbegroeide jungle. De jongen is hier opgegroeid en kent de omgeving blindelings. We zijn op zoek naar een plek in de kleine rivier waar we kunnen zwemmen. Door de vele regelval van de laatste tijd is het riviertje behoorlijk wild. We moeten door de rivierbedding over de stenen klauteren en oppassen dat de stroming ons niet uit evenwicht brengt. We bereiken een versnelling met daarachter een dieper deel waar we zwemmen en zelfs kunnen duiken.

Richting de grens met Kameroen

Vanaf ons verblijf in de jungle gaan we richting de grens met Kameroen. Feitelijk is er maar één grensovergang voor ons beschikbaar. Sommige grensovergangen zijn alleen te voet of motorfiets te passeren omdat je een grensrivier moet oversteken en er maximaal een motorfiets op de ferry kan. Een andere grens staat bekend om z’n regelmatige kidnappings. En in het noorden is Boko Haram actief, daar willen we zeker niet naar toe.

En dus blijft er één grens over. Maar ook deze overgang heeft behoorlijke uitdagingen. De kortste weg naar de bedoelde grens is onbegaanbaar wegens een aardverschuiving. En dus moeten we een omweg maken van pakweg 100 kilometer. Op zich geen straf vanwege de prachtige landschappen. Langzamerhand klimmen we richting 1700-1800 meter en kunnen genieten van prachtige uitzichten.

In het plaatsje Takum is de laatste mogelijkheid om onze tank vol te gooien. De uitzichten en landschappen worden steeds mooier, we genieten maximaal. We realiseren ons dat dit een totaal ander landschap is dan het Nigeria wat we tot nu toe troffen. Het doet ons eerst denken aan de Zwitserse Alpen en later aan de Schotse Hooglanden.

Offroad 3.0 | Overlanden is hier uitdagend

Het laatste stuk naar de grens is ronduit uitdagend, zelfs voor onze sterke 4×4. We stijgen en dalen over paden met diepe modder gaten en onbetrouwbare bruggen. Het is genieten en geconcentreerd sturen tegelijkertijd.

We realiseren ons dat we de grens niet meer bereiken en zoeken een plekje voor de nacht. Zomaar in een dorpje in de “middle of nowhere” stoppen we en vragen naar het dorpshoofd. De mensen zijn zó vriendelijk hier! Het dorpshoofd wijst ons een met brede glimlach een plekje direct naast z’n eigen onderkomen.

De halve dorpsbevolking verzamelt zich rondom ons. Er zijn hier maar een paar mensen die Engels spreken. Eén van de dorpsbewoners doet beklag bij ons dat het dorp niet eens op een kaart staat, terwijl er wel twee scholen zijn, een “primary and secondary”.

We spreken met de enige dokter in het dorp. Hij is aangesteld door “the state government” om de totale dorps bevolking van een beetje gezondheidszorg te voorzien. Een andere man vermoedt dat we contacten hebben met de regering en vraagt of we een goed woordje willen doen om de enige toegangsweg naar het dorp op te knappen.

Na met de meesten een paar woordjes te hebben gesproken gaan we de camper in, onzichtbaar, zodat de nieuwsgierige dorpsbewoners langzaam kunnen afdruipen. Als het donker wordt is het ook echt donker, uiteraard is er geen elektriciteit, maar ook zonnepanelen, generatoren en internetverbindingen hebben dit dorp nog niet bereikt.

Dat betekent zonder brullende generatoren een heerlijk rustige nacht! De volgende ochtend nemen we afscheid van het dorpshoofd en komt de dokter nog langs. Hij heeft een briefje geschreven uit naam van het dorpshoofd en daarvan zijn we behoorlijk onder de indruk. Voor we vertrekken laten we een fooi achter voor een zo graag gewenste kliniek. Wij kregen bijna tranen in de ogen van het geluk wat de dokter en dorpsbewoners ons lieten zien.

Het laatste stuk naar de grens zullen we niet snel vergeten! Dit is off-road 3.0. We willen geen schade rijden en ons voertuig en ons zelf in goede orde naar betere wegen leiden. Maar hier valt het niet mee. Een dikke onweersbui barst los en de steile paden veranderen in glijbanen waar nauwelijks op te sturen is. Soms denken we, “waar zijn we mee bezig?” Maar ja, dit is de enige manier om verder te komen. En dan kijken we om ons heen, genieten van de omgeving en de lieve mensen en realiseren dat we er bijna zijn.

Daar worden we gelukkig van!

Conclusie Nigeria, opgeteld en afgetrokken

Wat een land! In Nigeria vielen we van de ene verbazing in de andere. Het is West-Afrika in het kwadraat. Een land met veel gezichten. Sowieso vreselijk veel mensen, overal. Luid, aanwezig en energie verslindend! Nee, we sloten ons soms op in hotelkamers voor een beetje rust.

Getoeter in het verkeer, schreeuwende mensen en het brullende geluid van generatoren als de stroom weer eens uitvalt. En als we dan dachten een stad uit te rijden doken er toch vele drukbevolkte gehuchtjes op langs de verbindingswegen.

Maar, het land zit ons inziens in diepe problemen, met als grote vaste waarde, de alles vernietigde diepgewortelde corruptie. Kinderen worden er van jongs af aan mee geconfronteerd, het is heel normaal. Op alle niveaus!

Men wil een volwassen land zijn, en daarom is de gastvrijheid voor die paar buitenlanders/blanken die het land bezoeken fenomenaal. Mensen doen er werkelijk alles aan je te laten thuis voelen, hoe arm ook. Ze zijn blij en trots hun land te kunnen laten zien en zwaaien met twee handen tegelijk!

We hebben het ervaren als een land waar de energie uit je gezogen wordt, iedereen trekt aan je.

Het wegennet is vaak slecht; en met slecht bedoelen we heel slecht. Op vele snelwegen ben je blij als je 25 kilometer per uur haalt. Vrachtwagens stranden in modderpoelen en veroorzaken regelmatig wegversperringen. En dan opeens kom je op een prachtig geasfalteerde nieuwe weg. Maar dan is het nog oppassen, er duikt zomaar weer een enorm gat op.

Voor regulier toerisme is het land voorlopig ongeschikt. Je moet over een behoorlijke dosis avontuurlijkheid beschikken om het land aan te kunnen. De verhalen over onveiligheid en de kleurcodes die over het land uitgestrooid worden hebben ons niet kunnen weerhouden een bezoek te brengen. En daar hebben we geen moment spijt van, we hebben ons nooit onveilig gevoeld. Honderd keer per dag welkom geheten worden is heel gewoon. 

Gezond verstand erbij, luisteren naar locals en weten wat je doet!