We (Cor en Grietje van NoFear Reizen), reizen met onze Toyota Hilux 4×4 camper door Afrika. Het Afrikaanse continent is het mekka voor ‘overlanden‘ met veel uitdagende routes en prachtige bestemmingen. Het eerste Afrikaanse land dat we tijdens onze reis naar Zuid-Afrika aandeden is Marokko, gevolgd door Mauritanië, Senegal en Gambia. In dit artikel vertellen we meer over de voortgang van deze reis, het overlanden in Mali.
Zoals altijd: start met het kijken van de video!
Grensovergang Senegal – Mali
Onze reisverslagen beginnen meestal aan de grens, zo ook deze keer. We gingen Mali binnen vanuit Senegal bij Diboli (locatie hier). Over deze grens is ons eigenlijk niets bekend, dus zien we wel wat ons te wachten staat. Als eerste zien we een onophoudelijke rij vrachtwagens die Mali in willen. De chauffeurs zitten onder de wagens in de schaduw te wachten, op het moment dat ze weer een stukje verder kunnen. Wij kunnen er gelukkig bij langs rijden.
Het uit-stempelen aan de Senegalese kant loopt gesmeerd. Even verder steken we de grensrivier over en bevinden ons op Malinees grondgebied. In het immigratie kantoor kan de beambte ons visum niet vinden, kleine schrik. Maar nog eens en nog eens door het paspoort bladeren biedt soelaas. De stempel wordt gezet en we kunnen door naar het douanekantoor voor een stempel in ons auto paspoort (CPD).
De vriendelijke medewerkers laten ons hier best lang wachten. Dan komt er iemand en wenkt ons naar een ander kantoortje. Hier worden we voorgesteld aan het hoofd van de douane. Een statige man met mooi pak, kantoor met airco, paar goede stoelen, tv en een koelkast.
Nadat hij nogmaals heeft gemeld het hoofd te zijn, zet hij ons met een brede lach een blikje cola voor. Hij begint te vertellen over zijn land en vraagt naar onze reisroute. We leggen hem uit waar hij het stempel moet zetten en na wat gepruts lukt dat. Als we kunnen gaan, drukt hij ons nogmaals een blikje cola in de handen en wenst ons een goede reis.
Het is ons duidelijk; een warm welkom en geen corruptie!
We vervolgen onze weg zo’n 90 kilometer richting Kayes (locatie hier). We rijden op een geasfalteerde weg die ooit dik in orde was, maar nu door het vele vrachtverkeer totaal aan gort is gereden. Onderweg zien we er de gevolgen van: Drie recente ongelukken waarvan de vrachtwagens totaal vernield aan de kant van de weg staan en liggen. En dus moeten wij ook alert zijn en om de enorme gaten heen slalommen.
Over Mali
Mali behoort tot de armste landen van de wereld. Het land wordt verscheurd door diverse groepen die (op gewelddadige wijze) een greep naar de macht doen. Machtswisselingen en staatsgrepen bepalen de geschiedenis van de laatste decennia. Met als gevolg dat geweld tegen blanke westerlingen regelmatig voorkomt. Het westen van het land komt er daarmee het best van af. De republiek heeft geen zeegrens en men spreekt er als tweede taal Frans. De enorme oppervlakte beslaat ongeveer twee keer Frankrijk.
De 20 miljoen Malinesen zijn voor het overgrote deel Islamitisch. Zo’n 80% van de bevolking is werkzaam in de landbouw, waarbij de katoenindustrie de hoofdmoot vormt. Ook de door buitenlandse ondernemingen beheerde goudmijnen vormen een inkomstenbron voor het land.
Ons avontuur door Mali
Cool Camp Mali
Ons eerste doel is camping Cool Camp (locatie hier). Een door een Nederlander gerund terrein, direct naast de Bafing rivier en de enorme Manantili dam.
Eigenaar Casper – zelf ex-overlander – kocht het terrein een dikke 10 jaar terug. Hij bouwde er wat huisjes en sanitair voor kampeerders. Helaas zijn er in de laatste jaren nauwelijks gasten geweest. De onstabiele veiligheidssituatie in het land maakten mensen huiverig. Daar kwam Corona nog eens overheen.
Privé heeft Casper het ogenschijnlijk goed naar z’n zin, leeft sober en is behoorlijk in de Malinese samenleving geïntegreerd. Soms helpt hij zelfs met de reparatie van waterpompen in de regio. De camping is een veilige haven voor overlanders. Je kunt er zwemmen in het schone rivierwater en Casper vertelt graag over het Malinese leven.
Gedenkwaardige busreis naar Bamako
Mali is nou niet het land waar je zorgeloos van de vrijheid kunt genieten. Bij alles wat je doet moet je nadenken over veiligheid. Sommige delen van het land zijn simpelweg ontoegankelijk en in andere delen moet je je sowieso niet begeven.
Lees ook: Wereldwijs | Wat zijn de veiligste en gevaarlijkste landen in Afrika?
Zo moeten we helaas een streep zetten door het plan om Timboektoe (locatie hier) te bezoeken. Een reis naar Bamako (locatie hier), de Malinese hoofdstad, achten we wel voldoende veilig. Om ons hier met eigen vervoer te begeven zou te opzichtig zijn en daarom besluiten we de bus van Manantali (locatie hier) naar Bamako te nemen.
Een busreis van zo’n 325 kilometer die zomaar 10 tot 15 uur kan duren in verband met de erbarmelijke kwaliteit van de wegen. Het busbedrijfje rijdt dagelijks naar Bamako in een oude, verroeste en aan elkaar gelaste Mercedes bus, die na het toevoegen van wat zitplaatsen in het looppad, 22 personen kan vervoeren. Werkelijk niets in de bus is nog heel of onbeschadigd. Het dak wordt gebruikt om goederen mee te nemen.
Met anderhalf uur vertraging beginnen we om kwart over acht aan een reis die ons nog lang zal bijblijven. De eerste honderd kilometer bestaat uit louter zandwegen vol met gaten. De bus produceert grote stofwolken en vieze dieseldampen, die door de vele gaten in de bodem de bus binnendringen. De meeste passagiers dragen begrijpelijk een mondkapje. Maar het toeren door het prachtige landschap, met onderweg tientallen kleine dorpjes met lemen ronde huisjes, is een unieke belevenis. Het voelt als een behoorlijk avontuur en we genieten er van.
The Sleeping Camel Hotel in Bamako
Na 11 uren in de bus, en inmiddels donker, waren we toch wel blij te kunnen uitstappen in het centrum van Bamako. Direct verzamelden er een aantal taxichauffeurs rondom ons, waarvan we er eentje uitzochten om ons naar ons gereserveerde hotel bracht. Helaas wist geen van de chauffeurs de ligging van het hotel, maar Google maps bracht ons bij de The Sleeping Camel (locatie hier en website daar).
The Sleeping Camel is typisch zo’n gelegenheid (restaurant met 6 hotelkamers) waar blanke mensen (expats) zich ophouden. Maar de sfeer is er uniek. Tussen het geraas van de stad kun je hier in alle rust een koud biertje drinken en zelfs een duik nemen in het kleine zwembad. Tijdens ons verblijf waren de wereldkampioenschappen voetbal gaande, zodat het er iedere avond een gezellige boel was. The Sleeping Camel heeft dan ook meer de sfeer van een hostel.
Bamako
Vanaf the Sleeping Camel gaan we lopend de stad verkennen. We passeren een brug over de Niger-rivier die hier erg breed is. Opvallend zijn de enorme aantallen brommertjes die hier rondrijden. Ze zijn hoofdzakelijk van één merk en rijden min of meer in file door de stad. In de stad is net als in veel andere west-Afrikaanse steden de lucht sterk vervuild met stof en uitlaatgassen en zijn bermen verworden tot vuilstortplaatsen.
We slenteren door de drukke straatjes tussen de vele kraampjes met verkoopwaar. Naast levensmiddelen zien we veel stoffen in vrolijke kleuren. Bamako heeft dan ook een levendige textiel industrie.
Het aantal blanken in de stad is zeer beperkt en sommige mensen bekijken ons dan ook met extra belangstelling. Anderen willen ons graag wat verkopen, maar stoppen hun acties als we afhouden. Doordat er eigenlijk geen toeristen rondlopen krijgen we een goed beeld van het echte leven in de Malinese hoofdstad. Kortom, er hangt en prettige, relaxte sfeer.
We hebben gehoord van de dierentuin, welke erg mooi zou zijn, en dus brengen we er een bezoekje. De dierentuin heeft kennelijk sterk te lijden onder de weinige toeristen die Bamako trekt. We schatten het aantal bezoekers op minder dan 50.
Sommige dierenverblijven zijn leeg. Het is duidelijk te zien dat ze moeite hebben om het hoofd boven het water te houden. Toch genieten we van ondermeer vissen, gevaarlijke pythons en cobra’s. Dit zijn slangen die we op het vervolg van onze reis wellicht nog tegenkomen. We kunnen ze nu herkennen en weten van de gevaren. Na een blik bij de leeuwen en hyena’s doen we ons beseffen dat we het leuker vinden deze dieren op gepaste afstand in het wild te ontmoeten, in plaats van deze opgesloten verblijven.
Na al dat geslenter nemen we een taxi terug naar de Sleeping Camel en genieten van de sfeer in het restaurant.
Hier hebben we een ontmoeting met Gerbert van der Aa, Nederlander, en journalist voor Afrika, voor diverse Nederlandse kranten en tijdschriften. Hij is geïnteresseerd in onze manier van reizen en wil graag een artikel schrijven voor de NKC welke dan begin 2023 gepubliceerd zal worden.
Boottocht Niger Rivier
Op uitnodiging van de eigenaren van The Sleeping Camel maken we een boottochtje over de Niger-rivier. We moeten iemand ophalen aan de andere zijde. En via de rustige rivier gaat dat sneller dan via het verkeer in de avondspits.
Er zijn nog een paar mensen mee. Samen met een drankje en de zonsondergang hebben we een fantastisch uitzicht vanaf het water over Bamako.
Katoen oogst en slechte wegen
Op de terugweg van Manantali naar de Senegalese grens komen we door een gebied met veel katoenproductie. We stoppen langs de weg bij een akker waar mensen aan het katoen plukken zijn. Ze doen dat hier nog met de hand, terwijl er op andere plekken in de wereld machinaal wordt geplukt.
Direct komen er een paar mannen en vrouwen enthousiast op ons af. Ze nemen ons mee naar de planten en laten zien hoe ze te werk gaan. Bolletje voor bolletje in een grote zak. Zeer arbeidsintensief. We maken wat foto’s en geven ze een fooi.
Later zien we nog wat jongens een grote container met katoen vullen. Ook hier geen machines, maar handwerk. Ze stampen de container zorgvuldig aan, zodat er zoveel mogelijk mee kan.
De wegen in dit deel van Mali zijn erbarmelijk. Van het eerste stuk waren we op de hoogte, 100 kilometer slechte off-road omstandigheden. Maar daarna zouden we volgens de kaart op een doorgaande hoofdweg met asfalt komen. Nou, dat hebben we geweten… 200 kilometer asfalt met gaten tot een halve meter diep. Vele vrachtwagens met lekke banden en verongelukte vrachtwagens die in een berm liggen te roesten. Wat een puinhoop.
Omdat we hier niet zomaar in het wild willen kamperen, zijn we op zoek naar een veilige plek. Gelukkig bereiken we zo’n 50 kilometer voor de grens een plekje in een dorp naast een politiecontrole. Het is inmiddels al donker maar de vriendelijke gendarme wijst ons een plekje achter een geparkeerde vrachtwagen.
Conclusie | Overlanden in Mali
Terwijl zand en asfalt zichtbaar door de gaten in de bodem van de bus onder ons door vliegen hebben we mooi tijd om Mali te overdenken.
Helaas moeten we vaststellen dat bij alles wat je doet er een risico-afweging gemaakt moet worden. We hebben ons geen moment onveilig gevoeld en verreweg de meeste mensen zijn vriendelijk. De gemiddelde Malinees leeft niet in angst, maar is bezig om dag in, dag uit de mondjes weer gevuld te krijgen. Of dat nu is door het werken op het land of de verkoop van de meest uiteenlopende spulletjes op straat. Kinderen die niet naar school gaan, worden al vroeg geleerd hun handje op te houden.
In de hoofdstad verraden auto’s en de onnoemelijke hoeveelheid brommertjes dat er ook iets van welvaart is. Maar als je even later ziet hoe sommigen zich kleden en wat hun woonomstandigheden zijn, weet je dat die welvaart erg beperkt is.
Malinezen zijn vriendelijke mensen, je wordt niet zo als in andere landen uitgenodigd voor thee of een bezoek aan hun dorp, maar staan veelvuldig langs de weg te zwaaien.
Wij zijn blij dat we een dag of 13 in dit immense land hebben kunnen doorbrengen, maar hebben daarmee nog lang geen totaal beeld van het land. Als de mogelijkheid zich voordoet zullen we nog eens terugkeren voor een bezoek aan Timbuktu en Mopti. Nu gaan we terug naar Senegal waar we op onze reis naar zuidelijk Afrika eerst de Casamance aandoen.
