In de afgelopen twee jaar heb ik een epische reis gemaakt: op mijn motorfiets van Nederland naar Zuid-Afrika. De betrouwbare Honda TransAlp XL 600 uit 1996 heeft mij zonder noemenswaardige problemen door een veelvoud aan landen in Europa, Afrika en het Midden-Oosten heen geloodst.
Aan het begin van mijn avontuur had ik nog geen ervaring om met een motorfiets of auto een internationale grens te passeren. Hoe lastig een grensovergang soms is werd me pas echt duidelijk tijdens de tijdrovende grensovergang tussen Turkije en Iraaks Koerdistan, waar ik bijna een dag verloor. In dit artikel onthul ik de beste tips en strategieën om als overlander goed voorbereid en met eigen vervoer grenzen over te gaan. Dit zijn mijn tips voor overlanders die het avontuur aan willen gaan, of dat nu met een auto, motor, 4×4, camper of vrachtwagen is.
Tips voor grensovergangen tijdens een overland reis
1. Verschillende soorten grenzen
Binnen Europa, en vooral binnen de Schengenzone, genieten we van het gemak om zonder grenscontroles van het ene naar het andere land te reizen. Zo kun je bijvoorbeeld moeiteloos van Nederland naar Duitsland oversteken. De situatie verandert echter drastisch zodra je de Schengenzone achter je laat.
Dit ondervond ik bij de grensovergang tussen Turkije en Iraaks Koerdistan. Daar werd ik geconfronteerd met de noodzaak om ter plekke een visum aan te schaffen, maar ik had onvoldoende contant geld en pinnen was geen optie. Dit dwong me om terug te keren naar Turkije, waar ik weer te maken kreeg met grenscontroles, het opnieuw importeren van mijn motor en zelfs een volledige scan van het voertuig. Nadat ik het benodigde geld had geregeld, moest ik enkele uren later het hele proces herhalen. Zoveel meer ging er mis en uiteindelijk was het nacht toen ik eindelijk de grens kon oversteken. Het volledige, ongefilterde verhaal is te vinden op mijn Polarsteps-pagina.
2. Procedure in het kort
Grensovergangen volgen over het algemeen een vast patroon, ondanks lokale verschillen. Bij het verlaten van een land ontvang je een uitreisstempel in je paspoort en zorg je dat je documenten, zoals een Carnet de Passage, in orde zijn. Eventuele belastingen en boetes moeten worden afgehandeld.
Bij binnenkomst in een nieuw land start je meestal met een gezondheidscheck en paspoortcontrole. Je voertuig moet worden ingeklaard en voor sommige landen is een verzekering of wegenbelasting vereist. Na het doorlopen van alle procedures, ben je klaar om het land officieel binnen te gaan.
Vergeet niet om altijd voldoende contanten, de benodigde documentatie zoals je paspoort, een visum indien nodig, je Carnet de Passage, kentekenbewijs, verzekeringspapieren en je gele boekje mee te nemen. Som heb je ook een hotelreservering voor de eerste nacht nodig. Daarnaast zijn geduld en tijd essentieel bij elke grensovergang.
Land uit:
- Voertuig uitvoeren (Carnet de Passage stempelen)
- Boetes of belastingen betalen
- Paspoort stempelen
Land in:
- Gezondheidscontrole (inentingsboekje, Covid)
- Paspoortcontrole en visum/stempel
- Douane: Voertuig invoeren (Carnet/Tijdelijke Invoervergunning)
- Technische controle voertuig
- Verzekering (Groene kaart of lokale verzekering)
- Wegenbelasting betalen
Checklist voor Grensovergang:
- Ruim voldoende contant geld (USD aanbevolen)
- Paspoort
- Visum
- Carnet de Passage
- Kentekenbewijs
- Verzekeringspapieren (Groene kaart)
- Inentingenboekje (Gele boekje)
- Tijd en geduld
- Hotelboeking voor ten minste één nacht in land van bestemming
De Bunq kaart is de meest geaccepteerde Prepaid Credit Card ter wereld. Het is een volwaardige Mastercard creditcard - zelfs offline terminals in vliegtuigen en elders werken met deze kaart (dit hebben we zelf veelvuldig getest). Ook kun je met deze kaart een auto huren.
- Géén BKR check
- Nederlandse bank
- Probleemloos auto huren in het buitenland
- ZeroFX (bespaart in het buitenland zo'n 2-3% per transactie!)
- Werkt met Google en Apple Pay
Lees ook: Welke (prepaid) creditcard is het beste om mee te reizen? En waarom?
3. Visa
Voor sommige landen heb je een visum nodig. Controleer de visumvereisten voor je bestemming via de ambassadewebsite van het land of op https://www.fctgtravelnews.com/ vóór je naar een grens reist. Als je herhaaldelijke in- en uitreizen gaat maken, ga dan na of multi-entry visa beschikbaar zijn.
Er zijn drie manieren om een (toeristen) visum te krijgen:
- E-Visa: Dien online een aanvraag in en betaal indien nodig om een digitaal visum te ontvangen, dat je binnen enkele dagen, soms minuten via e-mail krijgt. Print het e-visum uit voor je reis. Indien mogelijk, is het aan te bevelen een E-Visa te nemen.
- Visa on arrival: Verkrijg je visum of stempel direct bij de grens. Check voorwaarden en kosten vooraf, zoals mogelijke hotelboekingsvereisten, en draag contant geld voor eventuele visumkosten.
- Ambassadevisum: Dit vereist vaak het invullen en opsturen van formulieren, gevolgd door het ophalen van je visum bij de ambassade, soms na een persoonlijke afspraak of interview.
Wees bewust dat de mogelijkheden bij grensovergangen kunnen verschillen van die op luchthavens; niet alle grensposten verstrekken bijvoorbeeld visa bij aankomst. Verifieer altijd de beschikbare diensten bij de specifieke grenspost die je gaat passeren. De iOverlander-app is een waardevolle bron voor inzichten en ervaringen van medereizigers.
4. Gezondheidscontroles
Nu Covid-19 grotendeels voorbij lijkt, zijn veel verplichte tests en vaccinaties afgeschaft. Toch blijven er andere vereiste vaccinaties, zoals gele koorts in bepaalde Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse landen. Raadpleeg een reisarts voor aanbevolen vaccinaties en controleer verplichte inentingen via https://www.fctgtravelnews.com/. Zorg dat alle benodigde vaccinaties in je gele boekje staan voor een vlotte grensovergang.
Vaccinaties op reis is dé specialist voor reisvaccinaties en inentingen in Nederland. De gespecialiseerde vaccinatie verpleegkundigen en artsen adviseren en vaccineren jaarlijks ruim 35.000 reizigers.
Verkregen vaccinaties kunnen in een officieel vaccinatie-paspoort (gele boekje) worden gezet.
In de meeste gevallen kunnen de inentingen via de zorgverzekering worden vergoed - neem daarvoor contact op met je zorgverzekeraar.
- Lage prijzen
- Vaak volledig vergoed
- 's Avonds en het weekend
- Gele boekje / paspoort
- Vestigingen door heel Nederland
5. Fixers
Bij “moeilijke” grensovergangen zijn vaak “fixers” aanwezig, mensen die je “helpen” de grens over te steken. Het kan behoorlijk overweldigend zijn als tientallen fixers om je aandacht en documenten schreeuwen. Soms nemen ze simpelweg je documenten over, waarna je achter hen aanrent om alles te regelen.
Deze fixers helpen niet gratis, vaak betaal je hen achteraf op basis van een fooi, of ze vragen om een bepaald bedrag. Meestal zijn de fixers behulpzaam, maar het kan zijn dat je te maken hebt met iemand die misbruik maakt van de chaos en onwetendheid om je meer geld afhandig te maken dan nodig is.
Tips voor het importeren van je voertuig
1. Carnet de Passage
Het meenemen of importeren van je motor of auto over internationale grenzen kan ingewikkeld zijn. Dit komt meestal omdat landen illegale invoer en verkoop willen voorkomen. Om het reizen met eigen voertuig makkelijker te maken, wordt het Carnet de Passage gebruikt.
Dit is een internationaal douanedocument, dat fungeert als een tijdelijk ‘paspoort’ voor je voertuig, en is vooral vereist in landen met strikte douaneregels voor de invoer van voertuigen. Het zorgt voor een soepelere grensovergang door aan te tonen dat je voertuig legaal is en onder voorwaarden het land weer zal verlaten.
De Carnet de Passage werkt als een boekje met pagina’s verdeeld in drie secties: boven, midden en onder. Bij aankomst stempelt de douane het onderste deel en houdt dit vast, terwijl op het bovenste deel een binnenkomststempel komt. Bij vertrek stempelt de douane het middelste deel en bewaart dit, en het bovenste deel ontvangt een uitreisstempel als bewijs van de legale in- en uitvoer van het voertuig.
Indien het voertuig niet binnen de vastgestelde termijn, vaak 3 maanden, het land verlaat, kan de douane aanspraak maken op de borg die bij de ADAC is gedeponeerd. Het is daarom cruciaal om te zorgen dat je een uitvoerstempel ontvangt in je Carnet de Passage als bewijs van de legale uitvoer van het voertuig.
Nederlanders kunnen een Carnet de Passage verkrijgen de ADAC, waarbij een borg of bankgarantie vereist is, afhankelijk van de voertuigwaarde en de te bezoeken landen, variërend van €2.500 tot €50.000. De uitgiftekosten bedragen €250 voor ANWB/ADAC-leden en €350 voor niet-leden. Het document is één jaar geldig met een flexibele startdatum. Bij vernieuwing binnen een jaar is enkel de uitgiftekosten opnieuw verschuldigd, de borg blijft staan. Voor actuele informatie, tarieven en aanvragen van een Carnet de Passage, raadpleeg dan deze pagina van de ADAC website.
2. Temporary Import Permit (TIP)
Als een Carnet de Passage niet beschikbaar of de borg te hoog is, biedt een Temporary Import Permit (TIP) een alternatief voor tijdelijke voertuiginvoer, ook in landen die geen Carnet accepteren. De voorwaarden en kosten van een TIP variëren per land; controleer daarom de specifieke regels van je bestemmingen voorafgaand aan je reis.
3. Verzekeringen
Naast de reguliere reisverzekering met werelddekking zul je net als in Nederland in veel landen een voertuigverzekering moeten hebben om te rijden, zowel voor je veiligheid als om aan de wet te voldoen. In Nederland en andere Europese landen ontvang je een Groene Kaart die aangeeft in welke landen je voertuig verzekerd is. Zorg voor zowel een digitale als een fysieke kopie, aangezien sommige landen een tastbaar bewijs vereisen.
Buiten de Groene Kaart-zone regel je zelf een verzekering, vaak bij de grens of via lokale verzekeringskantoren. Kosten variëren van enkele euro’s voor een maand tot meer dan € 10,- per dag (Israel), dus het is aan te raden dit vooraf te onderzoeken. De iOverlander-app kan hierbij nuttige informatie bieden.
In sommige Afrikaanse landen kun je gebruik maken van de “gele kaart” van Comesa, vergelijkbaar met de Europese Groene Kaart, voor verzekering in meerdere landen. Deze verzekering kan je afsluiten bij Afrikaanse verzekeraars ter plaatse. Raadpleeg Comesa en iOverlander voor meer informatie over lokale verzekeringsopties.
4. Technische controles
Technische controles bij grensovergangen verschillen per locatie. Meestal zijn ze vlot en simpel, hoewel soms tegen een vergoeding. Zo rekent Iraaks Koerdistan bijvoorbeeld $20 voor een keuring, waarbij gekeken wordt naar zaken zoals motorinhoud en het VIN-nummer. Zorg ervoor dat deze gegevens in je Carnet de Passage en andere voertuigdocumenten overeenstemmen met je voertuig alvorens je vertrekt.
5. Belastingen
Ook tijdens het reizen zijn belastingen onvermijdelijk, met veel landen die heffingen opleggen bij het binnenkomen met een eigen voertuig. De kosten variëren per land en kunnen uiteenlopen van nul tot tientallen euro’s, vaak onder de noemer van Road Tax, Temporary Import Tax of CO2 Tax. De tarieven hangen meestal af van het voertuigtype en de motorinhoud, waarbij motorfietsen doorgaans minder kosten dan grotere voertuigen.
Bij de grensovergang word je geïnformeerd over de specifieke belastingen en betalingswijze. Wees voorbereid om contant te betalen, aangezien geldautomaten schaars of onbetrouwbaar kunnen zijn. Bewaar altijd een officieel betaalbewijs en controleer de gegevens voor je eigen administratie. Raadpleeg ook ervaringen van andere reizigers via de iOverlander-app en de VANLIFE en Overlander Facebook groep voor een indicatie van de te verwachten kosten en procedures. Wanneer je in de overlander groep een gerichte vraag stelt komt meestal al snel een duidelijk antwoord van overlanders die het al ervaren hebben.
Conclusie
Dit waren mijn tips voor Overlanders. Wees je ervan bewust dat even de grens over er in sommige landen gewoon niet in zit. Soms sluiten grenzen op de meest onmogelijke tijdstippen voor een paar uur, of is er een beambte die je het leven zuur lijkt te maken. Heb geduld, blijf vriendelijk en neem de tijd. Uiteindelijk komt alles goed.
Tip: ga naar onze Overland pagina voor meer handige en praktische informatie voor overlanders. Je vind hier naast handige tips & tricks ook veel prachtige reisverhalen van overlanders die je voorgingen. Heel veel leesplezier!
