Alle geschiedenis- en topografieboeken van de afgelopen decennia waarin staat dat de wereld slechts 7 continenten telt, kunnen de prullenbak in. Zeelandië, het verborgen 8e continent van de aarde is namelijk na een zoektocht van 375 jaar definitief ontdekt. De eerste wetenschappelijke stukken werden in 2016 en 2017 gepubliceerd op geosociety.org en eind 2022 lijken wetenschappers en geologen overal ter wereld het eens te worden, er is echt een 8e continent. De komende jaren zal wereldwijd lesstof aangepast en geüpdatet moeten worden. Maar zoals je waarschijnlijk al verwacht blijft het daar niet bij, ook de politiek gaat zich ermee bemoeien. Wie is nu eigenlijk eigenaar van dit continent en de bijbehorende wateren? In dit artikel lees je alles over het 8e continent ter wereld.
Meer Wereldwijs artikelen:
- Wereldwijs | Hoeveel continenten of werelddelen zijn er? 5, 6, 7 of toch 8?
- Wereldwijs | Alle landen ter wereld | Lijst met landen + populatie
- Wereldwijs | Wat zijn de 10 grootste landen ter wereld?
- Wereldwijs | Wat zijn de grootste eilanden ter wereld?
- Wereldwijs | Hoeveel landen telt Afrika? En wat is het aantal inwoners?
- Wereldwijs | Wat zijn de veiligste en gevaarlijkste landen in Europa?
- Wereldwijs | Wat zijn de veiligste en gevaarlijke landen in Afrika?
- Wereldwijs | Informatie over de wereld | Continenten, landen en feiten
Zeelandië is alles behalve nieuw
Het concept van Zeelandië is allesbehalve nieuw. Het was 1642 en Abel Tasman was op een missie. De ervaren Nederlandse zeeman, met een flamboyante snor, een borstelige sik en een voorliefde voor grof gerechtigheid was overtuigd van het bestaan van een enorm continent op het zuidelijk halfrond en was vastbesloten om het te vinden.
Destijds was dit deel van de wereld nog grotendeels mysterieus voor Europeanen, maar ze hadden een onwankelbare overtuiging dat daar een grote landmassa moest zijn – preventief Terra Australis genoemd – om hun eigen continent in het noorden in evenwicht te brengen. De fixatie dateerde uit de Romeinse tijd, maar zou nu pas getest worden.
En zo vertrok Tasman op 14 augustus vanuit de basis van zijn compagnie in Jakarta, Indonesië, met twee kleine schepen, naar het westen, dan naar het zuiden, dan naar het oosten, en eindigde uiteindelijk op het Zuidereiland van Nieuw-Zeeland. Zijn eerste ontmoeting met de lokale Māori-bevolking (waarvan wordt aangenomen dat ze zich daar enkele eeuwen eerder hebben gevestigd) verliep niet goed: op dag twee peddelden er verschillende op een kano en ramden een kleine boot die berichten doorgaf tussen de Nederlandse schepen. Vier Europeanen stierven. Later schoten de Europeanen een kanon af op nog eens elf kano’s – het is niet bekend wat er met hun doelen is gebeurd.
En dat was het einde van zijn missie – Tasman noemde de noodlottige locatie Moordenaers (Murderers) Bay, met weinig gevoel voor ironie, en zeilde enkele weken later naar huis zonder zelfs maar een voet op dit nieuwe land te hebben gezet. Hoewel hij geloofde dat hij inderdaad het grote zuidelijke continent had ontdekt, was het kennelijk niet de commerciële utopie die hij zich had voorgesteld. Hij kwam niet terug (bron).
Australië was al bekend
In die tijd was Australië al wel bekend, maar de Europeanen dachten dat dit niet het legendarische continent was waarnaar ze op zoek waren. Tasman wist niet dat hij al die tijd gelijk had. Er was een ontbrekend continent, alleen was er 375 jaar aan onderzoek nodig om dit daadwerkelijk te begrijpen én te bewijzen.
Waarom Zeelandië pas in de 21 eeuw is ontdekt
Het heeft vervolgens lang geduurd voordat het 8e continent ter wereld echt werd ontdekt en tevens kon worden bewezen. Continentale korst is namelijk meestal ongeveer 40 km dik – aanzienlijk dikker dan oceanische korst, die meestal ongeveer 10 km is. Omdat het 8e continent werd uitgerekt werd Zeelandië’s aardkorst uiteindelijk zo dun dat de korst zich nu slechts 20 km naar beneden uitstrekt. Uiteindelijk zonk het flinterdunne continent en verdween het onder de zee.
Studie van Geosociety.org
Volgens de auteurs van de nieuwe studie zagen geologen honderden jaren lang een belangrijk criterium (is het gebied groot en aaneengesloten genoeg om een eigen ‘identiteit’ te hebben), altijd over het hoofd. Ook was er simpelweg weinig interesse of motivatie om het verder te onderzoeken, omdat het een zeer kostbare studie is met name omdat het onderzoek voornamelijk op de bodem van een kilometers diepe zee uitgevoerd moest worden.
Het VN-Zeerechtverdrag
Uiteindelijk zorgde het “VN-Zeerechtverdrag” voor serieuze motivering om verder te zoeken. Het stelt namelijk dat landen hun wettelijke grondgebied kunnen uitbreiden buiten hun Exclusieve Economische Zone, die zich uitstrekt tot 200 zeemijl (370 km) uit hun kustlijnen, om hun “uitgebreide continentale plat” te claimen – met alle minerale rijkdommen en olie die dit omvat.
Als Nieuw-Zeeland kan bewijzen dat het deel uitmaakt van een groter continent, zou het zijn grondgebied zes keer kunnen vergroten.
Wereldreizigers.nl
Plots was er een overvloed aan financiering.
Gefinancierd door Nieuw-Zeeland
Plots was er een overvloed aan financiering om het gebied te onderzoeken. In 2017 voerde een team gefinancierd door Nieuw-Zeeland onderzoek en boorde op zes verschillende locaties meer dan 1.250 meter in de zeebodem. Het bewijs stapelde zich geleidelijk op. Met elk steenmonster dat werd verzameld, verbeterde de casus voor Zeelandië. De kernen die ze verzamelden bevatten namelijk stuifmeel van landplanten en sporen van de schelpen van organismen die in warme, ondiepe zeeën leefden.
Ondanks dat het continent grotendeels onder water ligt, weten geologen nu dat Zeelandië een continent is vanwege de hiervoor benoemde bevindingen en tevens door de soorten rotsen die daar werden aangetroffen. Continentale korst bestaat meestal uit stollingsgesteente, metamorfe en sedimentaire gesteenten – zoals graniet, leisteen en kalksteen, terwijl de oceaanbodem meestal alleen bestaat uit stollingsgesteenten zoals basalt.
Satelliet gegevens
De uiteindelijke dubbele bevestiging kwam van satellietgegevens, die kunnen worden gebruikt om kleine variaties in de zwaartekracht van de aarde over verschillende delen van de korst te volgen om de zeebodem in kaart te brengen. Met deze technologie is Zeelandië duidelijk zichtbaar als een misvormde massa die bijna net zo groot is als Australië.
De nieuwe studie toont met recente en gedetailleerde satellietgegevens van verhogingen en verdiepingen van de oude zeebodem aan dat Zeelandië wel degelijk een geheel is.
Toen het continent eindelijk aan de wereld werd onthuld, ontsloot het een van de meest omvangrijke maritieme gebieden ter wereld. Naast Nieuw-Zeeland omvat het continent het eiland Nieuw-Caledonië – een Franse kolonie die bekend staat om zijn schitterende lagunes.
Zeelandië was onderdeel van Gondwana
Maar waar komt Zeelandië dan oorspronkelijk vandaan? Zeelandië maakte waarschijnlijk oorspronkelijk deel uit van het oude supercontinent Gondwana, dat ongeveer 550 miljoen jaar geleden werd gevormd en in wezen al het land op het zuidelijk halfrond op één hoop gooide. Het bezette een hoek aan de oostkant, waar het grensde aan verschillende andere, waaronder de helft van West-Antarctica en heel Oost-Australië. Ongeveer 105 miljoen jaar geleden begon Zeelandië zich terug te trekken. Zeelandië werd een eigen continent.
Economische belangen voor Nieuw-Zeeland
Met alleen het ontdekken en bevestigen van het 8e continent zijn we er nog niet. Nu onderzoekers kunnen bewijzen dat het daadwerkelijk een continent betreft, is de politiek aan zet. In verschillende VN-verdragen zoals het VN-Zeerechtverdrag wordt namelijk continentale criteria gehanteerd waarmee stukken zee – en de zich daaronder bevindende bodemschatten – aan landen worden toegewezen. In theorie zou Nieuw-Zeeland nu aanspraak kunnen maken op een schat aan fossiele brandstoffen en mineralen voor haar kusten. En datzelfde zou voor Frankrijk gelden, Nieuw-Caledonië is immers Frans overzees gebied.
Het laatste woord over het 8e continent van de wereld is dus nog lang niet uitgesproken.
Lees ook: Wereldwijs | Hoeveel continenten of werelddelen zijn er? 5, 6, 7 of toch 8?
